Przed zakupem samochodu każdy przyszły właściciel ma do czynienia z mnóstwem informacji, które porównują tysiące cech. Liczba to obejmuje między innymi, markę, typ nadwozia, wyposażenie, rodzaj silnika.
Silnik jest sercem samochodu, jego najważniejszą częścią. W silnikach spalinowych na przestrzeni lat stosowano różne sposoby rozwiązania zaworów wtryskowych i wydechowych.
W nowoczesnych silnikach stosowanych jest wiele rozwiązań dotyczących rozrządu, sterującego pracą zaworów wtryskowych i wydechowych. Zawory silnika spalinowego sterowane są przez ruch wałka rozrządu. Znajdują się na nim popychacze, które z powodu obrotu wałka naciskają na odpowiednie zawory, otwierając je.
Tak powstały silniki:
- górnozaworowe z zaworami wiszącymi (OHV)
- z jednym wałkiem rozrządu (SOHC)
- z dwoma wałkami rozrządu ( DOHC)
Historycznie SOHC jest rozwiązaniem nowocześniejszym od OHV, ale jeszcze nie tak zaawansowanym jak DOHC.
Silnik z OHV
OHV ( Over Head Valve z ang. dosł. zawór w głowicy), to silnik w którym wałek rozrządu umieszczony w bloku silnika steruje przez popychacze zaworami, znajdującymi się w głowicy cylindrów. Jest to rozrząd główno zaworowy (tzw. zawory wiszące). Silnik OHV charakteryzuje się skomplikowanym napędem zaworów w skutek czego masa ruchomych elementów układu rozrządu jest większa , co pociąga za sobą wzrost siły bezwładności. Z powodu rozbudowanego układu rozrządu praca silnika jest głośniejsza, dodatkowo układ wymaga częstszej regulacji luzu zaworów. OHV to konstrukcja prosta, choć jednak już „przedpotopowa”. Obecnie układu tego prawie się nie stosuje, został wyparty przez rozrząd SOHC. Używany jest sporadycznie w pojazdach produkowanych w Ameryce Północnej.
Silnik z SOHC
SOHC( Single Over Head Camshaft z ang. dosł. -jeden wałek rozrządu w głowicy cylindra), to rodzaj układu rozrządu silnika, w którym wałek rozrządu służący do napędzania zaworów, znajduje się w głowicy silnika. Napędzany jest on zwykle za pomocą koła zębatego, elastycznego paska rozrządu lub w autach z mocniejszymi silnikami łańcuchami. Zaletą układu jest brak pośrednich elementów rozrządu takich jak popychacze i dźwignie zaworowe. Dobra szybkobieżność wynika z braku zwłoki w napełnianiu silnika ładunkiem i opróżnianiem go ze spalin. Szczytem popularności tych silników były lata 60-te i 70-te ubiegłego wieku.
Silnik SOHC, są odrobinę mniej awaryjne i ciut mocniejsze, ale nie przyniosły takiej rewolucji jak ostatni i zarazem najciekawszy rodzaj zaworów.
Silnik z DOHC
DOHC ( Double Over Head Camshaft z ang. dosł.- dwa wałki rozrządu w głowicy) Jest to powszechnie używane w świecie oznaczenie silników tłokowych w głowicy których znajdują się dwa wałki rozrządu przypadające na jeden rząd cylindrów. Jeden steruje zaworami ssącymi drugi wydechowymi. Jednak są one od siebie zależne, oba połączone są z wałem korbowym. Dzięki połączeniu z wałem korbowym popychacze będą otwierały te zawory, które w danym momencie mają być otwarte. Konstrukcja silnika DOHC, ułatwia zmiany fazy rozrządu w zależności od prędkości obrotowej i obciążenia silnika. Silnik DOHC, umożliwia także zwiększenie liczby zaworów przypadających na cylinder.
DOHC powszechnie kojarzony jest wyłącznie z silnikiem 4-ro cylindrowym rzędowym z 16-ma zaworami. Nie jest to jednak żelazna reguła, ponieważ były takie konstrukcje, gdzie układ DOHC napędzał 8 zaworów.
Wady, zalety, różnice silników SOHC i DOHC
Najważniejszą różnicą pomiędzy tymi dwoma typami silników jest liczba wałków rozrządu, a także mechanizm, który uruchamia zawory. W obu przypadkach wałek rozrządu znajduje się w głowicy cylindra, a zawory napędzane są przez dźwignie zaworowe, wahacze lub popychacze. Silniki SOHC i DOHC mają podobną moc i potencję momentu obrotowego, co spowodowane jest podobna konstrukcją. W silniku DOHC są dwa zawory dolotowe oraz dwa zawory wlotowe na cylinder. Natomiast w silniku SOHC, jeden zawór dolotowy i jeden zawór wydechowy. Powoduje to, że silnik DOHC jest wydajniejszy. Podwójne wałki rozrządu wytwarzają więcej koni mechanicznych. Jeśli chodzi o zużycie paliwa to według większości opinii silnik DOHC jest bardziej wydajny. Pod względem napraw silnik DOHC jest gorszy, ponieważ jest bardziej skomplikowany, posiada więcej elementów takich jak zawory, wałki, wahacze, które mogą wymagać naprawy.
Silnik SOHC cechuje się większą niezawodnością, ponieważ jest mniej skomplikowany, posiada mniej części, które mogą ulec awarii. Natomiast silnik DOHC jest lepszy pod względem wydajności i osiągnięć.
Silnik OHV a silniki SOHC i DOHC
Silniki w układzie OHV już trudno spotkać w samochodach, gdyż jest to starsza technologia. Istnieje jednak wiele opinii, które przemawiają za tym silnikiem. Charakteryzuje się on mniejszym spalaniem, zużyciem oleju, a także łatwiejszym dostosowaniem konstrukcji do norm ochrony środowiska. Jest silnikiem prostym, naprawdę nie wiele może się w nim popsuć. W silnikach SOHC i DOHC, które są bardziej skomplikowane jest więcej zużywających się elementów i większa podatność na groźne awarie. Problem z OHV polega na bezwładności układu popychaczy, co skutkuje tym, że przy wysokich obrotach zawory mogą się nie zamykać na czas i dlatego te silniki kręcą się wolniej, mają mniejsza moc.
Serwis OHV, SOHC, DOHC
We współczesnych silnikach samochodowych można wyróżnić zasadniczo 3 rodzaje rozrządów w zależności od umiejscowienia wałka rozrządu: SOHV (wałek rozrządu w bloku silnika, popychacze zaworowe), OHC (wałek rozrządu w głowicy) oraz DOHC (dwa wałki rozrządu w głowicy).
Poprawne działanie silnika w naszym aucie przez jak najdłuższy okres zależy od wielu czynników, a tylko jednym z nich jest układ rozrządu. Mechanizm ten jest jednak na tyle skomplikowany, że samoobsługa, o ile nie posiadamy odpowiedniej wiedzy, nie powinna tu wchodzić w rachubę. Dlatego serwisowanie i obsługę rozrządu radzimy zdecydowanie powierzać mechanikom. I nie czekać z tym do ostatniej chwili. Lepiej "dmuchać na zimne" niż być potwierdzeniem przysłowia "mądry Polak po szkodzie".
